Het Openbaar Ministerie (OM) eist tot drie en een half jaar cel voor oplichting van tientallen ouderen door het hele land. De kwetsbare slachtoffers werden zogenaamd gebeld door hun bank en bespeeld om hun pincode af te staan. Ook kwam er een ‘koerier’ bij de slachtoffers aan de deur. “Verdachten hebben op een zeer doortrapte en slinkse wijze stelselmatig heel veel geld en waardevolle spullen van de slachtoffers afhandig gemaakt.”
De vijf verdachten kwamen in beeld na een geval van bankhelpdeskfraude in Eemnes op 28 november 2022. Het slachtoffer gaf haar bankpas, sieraden en een schilderij uit de 16e eeuw af aan de daders. De politie herkende vervolgens de man, die in Utrecht geld opnam met haar pinpas, als de 21-jarige verdachte uit Capelle aan den IJssel. Daarna konden de overige vier verdachten opgespoord worden met behulp van tips na berichtgeving door RTV Utrecht en Omroep Brabant.
Koerier of nepagent aan de deur
Uiteindelijk konden tientallen aangiften van slachtoffers door het hele land gekoppeld worden aan deze vijf verdachten. In al deze gevallen hadden de daders dezelfde werkwijze. Zo stelden de oplichters zich in veel gevallen voor met dezelfde valse namen. De daders gebruikten hetzelfde script om hun slachtoffers om de tuin te leiden. En uiteindelijk haalde één van de oplichters de pinpas en waardevolle spullen op bij de mensen thuis, waarbij de man zich voordeed als koerier van de bank of zelfs als medewerker van de politie.
Uit het dossier blijkt, volgens het OM, dat steeds de 21-jarige man uit Capelle aan den IJssel langs de deuren ging. Hij was ook degene die vervolgens pinde met de gestolen bankpassen. Dat is te zien op verschillende videobeelden. De andere verdachten, een 28-jarige man, een 30-jarige man en een 33-jarige vrouw uit Eindhoven en een 26-jarige man uit Helmond zouden de telefoongesprekken hebben gevoerd.
Deze verdenking werd nogmaals bevestigd na de aanhouding van de verdachten, begin en medio 2023. In de telefoons en computers van de verdachten werd veel bewijs gevonden waaruit blijkt dat de verdachten zich bezighielden met bankhelpdeskfraude. Zo werden er een belscript en ‘leadlijsten’ aangetroffen, waar de persoonlijke gegevens van oudere mensen op stonden. Maar ook tientallen chatgesprekken waarin onder andere foto’s werden gedeeld van stapels geld en gestolen goederen. Daarnaast werden er bij de doorzoekingen sieraden en andere waardevolle spullen teruggevonden, afkomstig van de slachtoffers in dit dossier.
Plaag voor de samenleving
In de visie van het OM zijn alle vijf de verdachten schuldig aan diefstal, witwassen en oplichting. Dit betreft zeer ernstige feiten met grote gevolgen. “Bankhelpdeskfraude zorgt al tijden voor stijgende schadecijfers in Nederland”, legt de officier van justitie uit. “We kunnen inmiddels wel spreken van een ware plaag voor de samenleving.” Hoewel veel slachtoffers schadeloos worden gesteld door hun bank, draaien de klanten van deze banken uiteindelijk allemaal op voor de kosten. Daarnaast spenderen banken veel geld aan voorlichting, om nieuwe slachtoffers te voorkomen.
Voor de mensen die zelf slachtoffer worden van deze vorm van criminaliteit zijn de gevolgen nog veel groter. “De slachtoffers blijven achter met verdriet, boosheid, schuldgevoel, schaamte en soms met duizenden euro’s aan schade”, vertelt de officier van justitie. In deze zaak zijn ook veel erfstukken of items met sentimentele waarde gestolen en verdwenen. “Slachtoffers hebben tot op de dag van vandaag last van de mentale gevolgen hiervan. Slachtoffers twijfelen inmiddels aan hun eigen beoordelingsvermogen en hebben het vertrouwen in de medemens verloren. De ravage die de verdachten met hun handelen hebben achtergelaten is enorm.”
Celstraffen
Bij het bepalen van de strafeis is rekening gehouden met de ernst van de feiten, met de persoonlijke omstandigheden van de verdachten en het strafblad, dat vier van de verdachten al hadden. “Vanuit een puur financieel motief hebben de verdachten kwetsbare ouderen keihard geraakt”, stelt de officier van justitie. “De verdachten hebben met hun handelen duizenden euro’s verdiend en hebben met het geld van deze slachtoffers dure spullen gekocht voor zichzelf.” De verdachten hebben geen oog gehad voor het leed dat achter bankhelpdeskfraude schuil gaat. “Het is te danken aan de vasthoudendheid van de politie dat de verdachten konden worden aangehouden, hun criminele activiteiten konden worden gestopt en zij vandaag berecht kunnen worden.”
Alles meewegende concludeert het OM dat alleen lange gevangenisstraffen passend zijn. Tegen de 21-jarige man uit Capelle aan den IJssel en de 28-jarige man uit Eindhoven eist het OM een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie en een half jaar. De 26-jarige man uit Helmond, de 30-jarige man en 33-jarige vrouw uit Eindhoven zouden, wat het OM betreft, twee jaar gevangenisstraf moeten krijgen, waarvan een half jaar voorwaardelijk.
Daarnaast wil het OM dat de verdachten de schade vergoeden. Die schade wordt gevorderd zowel de banken, als de directe slachtoffers. In totaal is volgens het OM ongeveer 130.000 euro aan vorderingen toewijsbaar.
De rechtbank doet op 3 december 2024 uitspraak.