328 verdachten hebben zich de afgelopen maanden in Noord-Nederland mogen melden bij de politie, het Openbaar Ministerie en de reclassering. De reden daarvoor: online oplichting, vaak via Facebook en Marktplaats. Officier van Justitie Jan Schipper en OM-beleidsmedewerker Tess Douwsma praten in een podcast over deze gerichte actie. Een opvallende rol in deze problematiek is weggelegd voor zogenaamde geldezels.
Geldezels“Geldezels zijn mensen die hun bankrekening beschikbaar stellen aan criminelen. Vaak krijgen ze daar een vergoeding voor”, zegt officier van justitie Schipper. Douwsma vult aan dat het om geld gaat dat door oplichting is buitgemaakt. “Door dit op andere rekeningen te zetten, proberen oplichters buiten beeld te blijven.”
Deze geldezels denken vaak dat de politie niets doet met dit soort zaken. Maar Douwsma helpt deze mensen uit de droom. “De afgelopen maanden hebben we met meer dan 300 verdachten contact gehad. Dan staat de politie voor de deur. Onder deze verdachten hebben velen de rol van geldezel al dan niet bewust op zich genomen.”
WasstraatVaak betekent zo’n gesprek dat verdachten een waarschuwing krijgen of er een stopgesprek wordt gevoerd en er geld moet worden terugbetaald. En er is volgens Schipper ook een groot aantal mensen in een wasstraat terecht gekomen. “Dat noemen we zo. Dan worden verdachten door de politie verhoord, krijgen ze meteen van het OM te horen of en wat voor straf er wordt opgelegd en gaat de reclassering meteen kijken hoe dit in de toekomst kan worden voorkomen.”
De straffen lopen uiteen van geldboetes tot onvoorwaardelijke celstraffen zegt Schipper. “En weet dat je hoofdelijk aansprakelijk kunt worden gesteld. Dus als alleen de geldezel wordt gepakt, wordt daar het geld verhaald.”
Kwetsbare verdachten.Wat Douwsma en Schipper opvalt is dat jongeren geronseld worden met ‘succesverhalen over snel geld’ en dat er bewust kwetsbare mensen worden benaderd. “Vaak mensen in geldnood”, zegt Douwsma. Ze beseft dat een vervolging dan vaak leidt tot nog meer problemen. “Daarom kijkt de politie samen met het OM en partners als de reclassering naar een effectievere oplossing voor de langere termijn. Het doel is immers om de kans op herhaling te verkleinen. Dat ze het niet weer doen.”
Gemeente LeeuwardenDe politie en het OM hebben in de afgelopen maanden samengewerkt met de gemeente Leeuwarden. In deze samenwerking wordt gekeken naar een bredere aanpak van de problematiek. Douwsma: “Om verdachten naar de juiste hulpverlening te verwijzen is er tijdens deze actie is Leeuwarden een flyer uitgedeeld namens de gemeente Leeuwarden. In deze flyer worden verdachten verwezen naar Amaryllis, een organisatie voor maatschappelijk werk, voor eventuele laagdrempelige hulpverlening.”
Wees geen ezelWil je meer weten over de dynamiek achter online oplichting, geldezels en wasstraten? En welke consequenties het kan hebben als je even je bankrekening beschikbaar stelt? Luister dan naar de podcast Dossier Noord 6: “Snel geld verdienen? Wees geen ezel.”